Mutyzm - pierwsza pomoc

Nagłe i radykalne wycofanie się zdrowego i dobrze funkcjonującego dziecka z komunikacji werbalnej w pewnych sytuacjach komunikacyjnych, w pewnych miejscach, np. w przedszkolu lub w szkole, lub wobec wybranych osób jest diagnozowane jako mutyzm funkcjonalny o charakterze selektywnym (wybiórczym).

Jest to schorzenie polegające na braku lub ograniczeniu mówienia przy zachowaniu rozumienia i przy pełnych możliwościach do tworzenia komunikatów. Tłem występowania mutyzmu mogą być takie czynniki jak: dziecięce lęki, skumulowane negatywne emocje, trudne przeżycia czy doświadczenia.

Elementami diagnostycznie pozytywnymi są: nawiązywanie kontaktu wzrokowego lub na przykład miganie. Fakty takie świadczą bowiem o tym, że dziecko ma w sobie potrzebę komunikowania, którą chce i próbuje realizować. W takich sytuacjach zastanowienia wymaga jednak fakt, dlaczego dziecko nie zawsze dąży do komunikowania się lub nie za pomocą mowy werbalnej.

Przyczyny mutyzmu wybiórczego mogą być bardzo różne, zaś proces diagnozowania powinien zmierzać w kierunku ich poznania, po to by można było zniwelować lub wyeliminować ich działanie oraz doprowadzić do likwidacji negatywnych skutków przejawiających się w postaci logofobii. Podstawą do opowiedzenia się za faktycznymi przyczynami jest badanie dziecka, skrupulatny wywiad oraz rzetelna analiza sytuacji rodzinnej i środowiskowej dziecka.

W terapii mutyzmu wybiórczego stosowane są dwa sposoby oddziaływań. Pierwszy jest nastawiony na usuwanie przyczyn. Drugi natomiast polega na pobudzaniu do tworzenia zwerbalizowanych komunikatów, czyli obejmuje eliminację objawów. Działania terapeutyczne są zazwyczaj długoterminowe, zaś ich skuteczność uzależniona jest m.in. od eliminacji lub przekształcenia patomechanizmów zaburzenia, wzajemnego przenikania się terapii przyczynowej i objawowej, a także efektywnej współpracy terapeuty z rodzicami, opiekunami i/lub gronem pedagogicznym.

Zdecydowanie niekorzystne jest przymuszanie dziecka do mówienia, ponieważ dziełanie takie może pogorszyć sprawę i pogłębić niechęć dziecka do mówienia. Wskazana jest natomiast konsultacja z psychologiem lub logopedą, po to by zbadać zaburzenie oraz ustalić indywidualny program działań terapeutycznych zmierzających do zachęcenia dziecka do komunikowania się werbalnego w przedszkolu, w grupie rówieśniczej lub w innej trudnej dla dziecka sytuacji komunikacyjnej.

Autor: mgr Marta Janeczek

Artykuł zamieszczony na stronie internetowej Bona Verba ma charakter informacyjny i objęty jest prawem ochrony własności intelektualnej. Dlatego też zabrania się bez pisemnej zgody Bona Verba powielania, kopiowania lub wykorzystywania do innych celów prywatnych, w tym przypisywania jako własne, wszelkich informacji, zdjęć lub danych znajdujących się na niniejszej stronie internetowej pod rygorem sankcji prawnych.